Mahtumkulu, Mahtumkulu Firaki
Farsça: Mahdumqoli Faraghi; Türkmence: Magtymguly Pyragy; d. 1733 – ö. 1797
Türkmen mutasavvıf şair. Asıl adı Mahtumkulu olan şair, şiirlerinde kullandığı Firaki mahlası sebebiyle Mahtumkulu Firaki olarak bilinmektedir. 18. yüzyılda Türkmenler hakkında yazdığı sosyal ve politik şiirlerle tanınır. Türkmen şairlerin önde gelenlerinden biri olarak kabul edilmektedir. 1773 yılında, İran'ın Gülistan Eyaleti'nin Günbed-i Kavus şehrinin Hacı Kavuşan köyünde dünyaya geldi. Türkmenlerin Göklen boyunun Gerkez aşiretindendir. i, şiirlerinde Ahmet Yesevi'yi ustası olarak kabul etmiş, kendisinden önceki mutasavvıflardan yararlanarak eserlerini ortaya koymuştur
XVIII yüzyılın ünlü Türkmen şairi Mahtumkulu Firaki, 1773’te Türkmenistan’daki Etrek nehiri boyunda yer alan Hacı Kavuşan köyünde dünyaya gelmiştir. Türkmenlerin Göklen boyunun Gerkez tiresindendir. Babası XVII yüzyılın bilgini Devlet Mehmet Azadi’dir. Kendileri de şairdir. Onun “Vaaz-ı Azad”, “Hikayet-i Cabir Ensar”, “Münacat” adlı ünlü mesnevileri bulunmaktadır. Mahtumkulu, döneminin aydın bir ailesinden gelmesi nedeniyle eğitimini devam ettirmiş, değişik medreselerde kendini yetiştirmiştir. Gençliğini Hacı Kavuşan köyünde ve Etrek nehiri boyunda geçiren şair Mahtumkulu, ilk eğitimini köyünde alır. Sonra Lebap’ta bulunan Halaç ilçesinin Kızılayak köyünde olan İdris Baba medresesinde devam eder. Bundan sonra Buhara’daki Göğeltaş medresesinde eğitim görür. Şair, yüksek eğitimini döneminin üniversitesi kabul edilebileceğimiz Hive’deki “Şirgazi” medresesinde görür. Eğitimini değişik medreselerde tamamlayan şair Arapça, Farsça ve Çağatayca öğrenmiştir. Nizami, Sadi, Fuzuli, Nevayi, Ahmet Yesevi, Hacıbektaş Veli gibi Türk Dünyasının önemli klasiklerini tanımış, onların eserlerini iyi öğrenmiştir.