Nekir,
Münker,
Beşir,
Mübeşşir,
Kabirde insanları sorguya çeken melekler.
Ölen kimseyi mezarında sorguya çeken ve gerektiğinde onu cezalandıran iki Melek. Bunların, Münker ve Nekir diye isimlendirilmeleri, her ikisinin de aşinası olmadığımız garip bir surette olmalarındandır.
Ehl-i Sünnet'e göre, Münker ve Nekir, ölen kişiye Rabbini, dinini ve peygamberini sorarlar. Mü'min kişi bu sorulara cevap verir, ama kafir veremez. Bu husustaki hadisler pek çoktur. Söz konusu iki melek ölünün kabrine gelir, Allah ölüyü diriltir ve melekler sorularını yöneltirler.
Ahiret aleminin ilk durağı olan berzah hayatında insanların ilk karşılaşacakları olay, sorguya çekilmedir. Kabirde insanların sorguya çekilecekleri, müslümanlarca kabul edilmektedir. Bunların bazılarında meleklerin isimleri zikredilmeksizin sadece melekler tarafından suâl sorulacağı bildirildiği halde, bazı hadislerde bu suâl meleklerinin isim ve sıfatları da açıklanmıştır.
Tirmizi’nin Ebu Hureyre’ den rivayet ettiği uzun bir hadiste kabirde sual sormak için gelen meleklerin siyah tenli, mavi gözlü iki melek oldukları belirtilerek, bunların birine “Münker”, diğerine de “Nekir” denildiği haber verilmiştir. Hz. Peygamber, Hz. Ömer’ e şöyle buyurur: “Münker ve nekir, kabirde sorguya çeken iki melektirler. Bakışları şimşek çakışı, sesleri de gök gürültüsü gibidir. Yanlarında bir tokmak vardır ki, insanlardan büyük bir topluluk onu kaldırmaya bile güç yetiremez. Halbuki onlar onu şu değneğimden daha kolay kaldırırlar. Eğer onunla sana bir vuracak olsalar toz olursun.”
Bu son hadisin bir başka rivayetinde bu sayılan sıfatlara ilaveten ön dişleri ile kabri kazdıkları ve ölünün saçlarını çektikleri de zikredilir. Başka bir hadiste ise ön dişlerinin öküzün boynuzu gibi ve nefeslerinin de alev gibi olduğu, kendilerinden rahmet ve acıma duygusunun alındığı, sadece mü’minlere rahmetle muamele edecekleri haberverilmektedir.
Münker ve Nekir’in böyle son derece heybetli ve ürküntü verici bir şekilde tasvir edilmeleri, kâfir ve münafıklara çok korkunç bir surette görünmelerinden ötürüdür. Bu meleklerin “Münker” ve “Nekir” isimleriyle isimlendirilişi de, insanlara bilmedikleri ve görmedikleri bir surette görünmeleri sebebiyledir. Ölüye sual sormakla görevlendirilmiş olan bu iki melek, mahlukattan ne insanlara, ne hayvanlara ve ne de başka yaratıklara benzerler. Onları Allah Teala eşsiz bir surette yaratmıştır.
Ehl-i sünnet bilginlerinin hepsi, hadislerde geçen “Münker” ve “Nekir” kelimelerinin sual meleklerinin isimleri olduğu görüşündedir. Ancak mü’minlere yumuşaklıkla muamele etmeleri ve mü’minleri cennetle müjdelemeleri sebebiyle, mü’minlere sual soran meleklere “Beşir” ve “Mübeşşir” adını verenler de vardır.
Kişi kabre konulduğunda, Allahu Teala, Münker ve Nekir denen iki melek gönderir. Bu iki melek o kimseye: Kime ibadet ederdin, dinin nedir, nebin kimdir? diye sual ederler. Ben yalnız,şerikten münezzeh olan Allahu Teala'ya ibadet ederim, dinim bütün enbiyanın dini olan İslam'dır, Nebim Hatemü'l-enbiya Muhammed Mustafa'dır" cevabını verir. Bunun üzerine melekler: "Doğru söyledin." derler ve o kimsenin kabrinde kendisine: "Ey Allah'ın dostu altına bak" denir. Altında cehenneme açılan bir kapı görülür. Kendisine,"İşte bundan kurtuldun denir. Sonra "Yukarı bak" denir. Orada da cennete açılan bir kapı görür. Kendisine "Ey Alla'ın dostu, işte senin menzilin burasıdır." denilir.
