Vinegret,Vinegret en eski Fransız soslarından biri. Fransızca’da sirke anlamına gelen ’vinaigre’ sözcüğünden türetilmiş bu kelime (vinaigrette), adının ifade ettiği gibi sirkeyle bir tür yağın karışımıyla elde edilen sosları tanımlıyor.
Vinegret, sirkeyle herhangi bir tür yağın ’emülsiyonu’ ile oluşan bir sos. Emülsiyon, birbirleriyle karışması ve iç içe geçmesi mümkün olmayan iki sıvıyı tek vücut haline getirme yönteminin adı. Örneğin su ya da limon suyu zeytinyağıyla karışmaz. Ama, eğer az miktar limon suyunun içine azar azar zeytinyağı damlatır ve o sırada çırpıcıyla karışımı çırparsanız, karışarak emülsiyon haline gelir.
Fransız mutfağında ve tüm Batı ve Uzakdoğu mutfaklarında giderek yaygınlaşan bu önemli, kolay ve güzel sosu evinizde yapmak ister misiniz?
İşte size çeşitli Vinegret Tarifleri;
Malzemeler; (400 gr. sos için): 3 kahve fincanı zeytinyağı
1 çay kaşığı toz hardal
1/2 çay kaşığı tuz
1 çorba kaşığı kıyılmış kapari
1/2 kahve fincanı sirke
1/2 çay kaşığı karabiber
2 çorba kaşığı kıyılmış kor turşu
1 çorba kaşığı kıyılmış maydanoz
Yapılışı:
Malzemenin hepsi bir kap içerisinde karıştırılıp servise hazır edilir.
Yeşil salatalar için temel vinegret: 1/2 ölçü sirke; iki tatlı kaşığı hardal (taneli veya Dijon); 1.5 ila 2 ölçü sıvı yağ; tuz ve taze çekilmiş karabiber. Bir kásede yağ hariç tüm malzemeleri çırpın. Bir taraftan yağı yavaşça karışıma eklerken diğer elinizle karıştırın. Dilerseniz biraz toz şeker de ekleyebilirsiniz. Salatanıza karıştırırken emülsiyon bozulursa da aldırmayın, nasıl olsa yapraklara bu lezzet temas edecektir.
Kremalı vinegret: İki tatlı kaşığı hardal; tuz-karabiber; 1/4 bardak sirke; bir bardak taze Tikveşli krema; 1/4 sızma zeytinyağı; iki çorba kaşığı kıyılmış taze baharat otu (örneğin frenk soğanı veya taze tarhun veya limon kekiği). Hardal, tuz, karabiber ve sirkeyi bir kásede karıştırın. Kremayı çırparak bu karışıma ekleyin. Zeytinyağını da yavaş yavaş eklerken çırpın. Taze baharat otlarını karıştırıp yeşil salatanızla harmanlayın.
Rokfor (mavi) peynirli vinegret: 1/2 bardak sızma zeytinyağı; 100 gr. mavi peynir; 1/2 bardak elma sirkesi; 1 diş dövülmüş sarımsak; taze çekilmiş karabiber. Bir kásede mavi peynir ve zeytinyağını çatalla ezerek birbirlerine karıştırın. Sirkeyi, karabiberi ve sarmısağı çırparak bu karışıma yedirin. Yeşil salatanıza harmanlayarak servis edin.
Limon ve kuru kişniş vinegreti: Bir tatlı kaşığı bütün kişniş tanesi; 1/2 bardak sızma zeytinyağı; 1/4 bardak taze limon suyu; tuz-taze çekilmiş karabiber. Kişniş tanelerini bir tavanın içine koyun ve yüksek ateşte bir dakika kadar kavurun. Kişnişleri bir káseye boşaltın ve limon suyu, zeytinyağı, tuz ve karabiberi de ilave ettikten sonra hepsini iyice çırpın. Dilerseniz son anda bu sosun içine çok ince kıyılmış bir çorba kaşığı frenk soğanı da koyabilirsiniz. Yeşil salata için kullanabileceğiniz gibi, deniz mahsullerinin yanında da sos olarak servis edebilirsiniz.
Şampanya vinegreti: Bir bardak Riviera tipi zeytinyağı; 1/4 bardak üzüm sirkesi (bulabilirseniz şampanya sirkesi daha güzel olur); 1/2 bardak şampanya veya köpüklü şarap; bir tutam toz şeker; tuz ve taze çekilmiş karabiber. Yağ, sirke ve şampanyayı bir kásede birlikte çırpın. Tuz ve biberle şekeri de ilave edip çırpmaya devam edin. Yeşil salata sosu olarak kullanın.
Siyah zeytin-balsamik vinegreti: İki çorba kaşığı çok ince doğranmış kıvırcık (Gemlik-Mudanya) siyah zeytin; iki tatlı kaşığı balsamik sirke; bir tatlı kaşığı soya sosu; iki çorba kaşığı sızma zeytinyağı; tuz ve taze çekilmiş karabiber. Tüm malzemeleri küçük bir káse içinde çatalla çırparak karıştırın. Kızarmış kalamar veya diğer kızarmış deniz mahsulleri yanında servis edin.
Portakal suyu vinegret: 1/2 bardak taze sıkılmış portakal suyu; iki çorba kaşığı balsamik sirke; bir çorba kaşığı Dijon hardalı; iki tatlı kaşığı bal; 1/4 çay kaşığı taze çekilmiş karabiber. Blender içinde tüm malzemeleri iki dakika kadar yüksek devirde çırpın. Yeşil salata sosu olarak servis edin.
Thai (Tay) vinegreti: Bir diş dövülmüş sarmısak; 1/4 tatlı kaşığı çok küçük doğranmış taze zencefil; üç çorba kaşığı pirinç sirkesi; bir tatlı kaşığı kahverengi şeker; bir tatlı kaşığı soya sosu; 1/4 bardak sıvı yağ; bir tatlı kaşığı susam yağı; 1/4 tatlı kaşığı havanda dövülmüş taze kırmızı biber. Tüm malzemeleri bir kásede çırparak karıştırın. İçinde soya filizleri ve haşlanmış pirinç spagettisi olan yeşil salataya harmanlayarak karıştırın.
Çilek vinegreti: Bir bardak sızma zeytinyağı; bir bardak sapları ayıklanmış çilek; iki çorba kaşığı balsamik; bir çay kaşığı tuz; 1/2 çay kaşığı taze karabiber; 1/2 çay kaşığı kuru tarhun (parmaklarınızla ufalanmış); 1/2 çay kaşığı şeker. Tüm malzemeleri blender içinde öğütün, yeşil salatayla servis edin.
Fesleğenli vinegret: Bir bardak taze fesleğen yaprağı; 1/4 bardak fırında rosto edilmiş sarmısak; iki çorba kaşığı rendelenmiş parmesan peyniri; 1/4 bardak balsamik sirke; üç bardak sızma zeytinyağı; tuz ve taze karabiber. Blender içinde fesleğen, sarmısak, peynir ve sirkeyi karıştırın. Yavaş devirde çalıştırırken, üzerindeki delikten zeytinyağını ağır ağır karışıma dökün. Tuz ve karabiberi de ekleyip servis edin. Fırında rosto edilmiş patateslerle çok güzel olur. (Sarmısağı rosto etmek için bütün bir sarmısak demetini alın, tüm dişlerin üstleri açığa çıkacak şekilde bıçakla çok az kesin; üzerlerine zeytinyağı damlatın; alüminyum folyoya sarın; 185 derece fırında 30-35 dakika pişirin; çatalla iç kısımlarını alıp kullanın.)
