Sergey Ayzenştayn, Sergei Mikhailovich Eizenshtein (d. 23 Ocak 1898 Riga - ö. 10 Şubat 1948 Moskova) Sovyet sinema yönetmeni ve kuramcısı.
Rusya'da 1910' lu yıllarda hareketlere çok genç yaşta katılan Eisenstein, 1920' lerin başında avangard tiyatro ve sanat dünyasıyla temas kurdu ve Moskova'daki Proletkult Tiyatrosu`na girdi. Kısa sürede büyük gelişme göstermesiyle birlikte sanat yönetmenliği, yönetmenlik yapmaya başladı. Mekan ve kurgu konusunda kendisini kısıtlamamak için tiyatroyu bırakıp sinemaya yöneldi.
İlk filmi Grev'de(1925) yeni bir temsil alanı, anlatı dünyası, kahraman tipi yarattı. Mekan gerçek bir metalurji fabrikasıdır. Kahraman kitleler, insan topluluklarıdır ve bireyler daha arka planda kalır. Anlatı biçimi ve çekim montajı hemen göze çarpar. Zaten Eisenstein`a göre iyi kurgulanmış bir montaj sadece sahneleri birbirine bağlamakla kalmaz, aynı zamanda izleyicinin hislerini istenilen yöne çekebilmek ve seyirci kitlesini heyecanlandırmak için de iyi bir yoldur. İkinci filmi Potemkin Zırhlısı (sessiz film 1925), tüm zamanların en etkileyici filmlerinden biri olarak sinema tarihine altın harflerle kazındı. Film 1905 Bolşevik İhtilalini anlatması için devlet tarafından sipariş edilmiş olmasına rağmen, Eisenstein filmi yepyeni montaj teknikleri, estetik anlatımı ve etki yöntemleriyle basit bir propaganda filmi olmanın çok ötesinde bir klasik haline getirdi.
Korkunç İvan Sergey Eisenstein’ ın yönetmenliğini yaptığı Rus Çarı IV.İvan’ ın anlatıldığı iki bölümden oluşan filmdir. İlk bölümü 1944’ de ikinci bölümü politik nedenlerle 1958 yılında tamamlanabilir. Başlangıçta üç bölüm olarak planlanır ancak iki bölümü tamamlanabilir.
Yönettiği filmler;
Seeds of Freedom (1943),
Time In the Sun (1940),
Fergana Canal, The (1939),
Aleksandr Nevsky (1938),
Bezhin lug (1937),
Death Day (1934),
Eisenstein in Mexico (1933),
Thunder Over Mexico (1933),
Che viva Mexico! (1932),
Romance sentimentale (1930),
Staroye i novoye (1929),
Ekim (1927),
Potemkin Zırhlısı (1925),
Stachka/Grev (1924),
Dnevnik Glumova (1923).
