Trişin, (Fransızca trichine, İng. trichina worm ). Trişinagiller (Trichinellidae). Domuz kurdu.
Osm. Dud-u şa'ri ,
Erginleri insan, fare ve domuzların ince barsaklarında, larvaları konağın kasları arasında.
Yuvarlak solucanlar (Aschelminthes) sınıfının, iplik solucanları (Nematodes) takımından, erginleri insan ve domuz gibi memelilerin ince bağırsaklarında asalak olarak yaşayan, 1-4 mm kadar uzunlukta, larvaları kas tellerine yerleşerek kistler yapan bir ilkel solucan tipidir. Amerika Birleşik Devletleri’nde ve Avrupa’da sık rastlanan bir barsak parazitidir. İnsanda yaptığı hastalığa “tirişinoz” denir. Barsakta yerleşen erişkin trişinin tesiriyle barsak mukozasında (iç duvarında) kanamalar, şişme ve yaralanma neticesinde bir enterit (barsak iltihabı) meydana gelebilir. Hayvanlarda da (domuz, yaban domuzu) kurtçuklar, kaslarda kistler içinde yuvalanmışlardır. İyi pişmemiş etleri yiyen insan, kurtçukları da yutmuş olur (kistler sıcağa karşı dayanıklı değildirler; ama tuzlama gibi yöntemlerle bozulmazlar). Bu nedenle, domuz eti, çoğunlukla sosis ve jambon tipinde piyasaya sunulduğundan, kurtçukları insana aktaran tehlikeli bir aracıdır.
Ergin durumda olan, domuzdan başka,insanların ve birçok memelinin ince bağırsağında yaşayan, ipsiler cinsinden bir solucan (Trichinella spiralis). Erkek 2 mm boyunda ve 0,04 mm enindedir. Çok ufak olduğundan çıplak gözle görülemez. Arka ucunda iki büyük uzantı vardır. Dişi 3 mm uzunlukta ve 0,06 mm enindedir, ovovivipardır. Yâni yumurtalar karnında açıldığından doğrudan doğruya kurtçuk doğurur. Yumurtlama yeri ön uca yakın bulunan dişi iki ay kadar canlı kalabilir ve bu sürede çok sayıda kurtçuk (larva) çıkarır. Yeni doğmuş olan kurtçuk 0,01 mm boyunda ve 5 mikron enindedir. Larva kaslara yerleştiği zaman da hemen hemen aynı büyüklüktedir. Diğer helmintlerden farklı olarak hem kurtçuk hem de erişkin kurt aynı konakta bulunur. Çeşitleri; Barsaktaki erginlere “barsak trişini”, Konağın kas liflerinde yaşayanlara “kas trişini” denir.
Trişin hastalığının özel bir tedavisi yoktur. Kortizon tedavisi ilk,evredeki ciddi belirtileri düzeltebilir. Ne var ki, ağrıların ve ateşin azalmasına karşın, kurtçuklar kaslarda kistler oluşturmayı sürdürürler. Enfeksiyon ihtilaflarının önüne geçmek için, kortizon tedavisine antibiyotik tedavisi eklenmelidir. Dikkat edilmesi gereken tek nokta, etleri iyi pişirmektir.
Ayrıca, domuz hastalığı sürekli denetlenmeli ve kesimi yapılan domuzların diyaframlarında kist denetimi yapılmalıdır. Etlerdeki kurtçuklar kobalt ışınlarıyla yokedilebilir. Yöntemin, etlere bir zararı dokunmaz.
Ayrıca, domuz hastalığı sürekli denetlenmeli ve kesimi yapılan domuzların diyaframlarında kist denetimi yapılmalıdır. Etlerdeki kurtçuklar kobalt ışınlarıyla yokedilebilir. Yöntemin, etlere bir zararı dokunmaz.
