Aka Gündüz, (1886-1958)
1886 yılında Selanik' e bağlı Katerina ile Alasonya kasabaları arasındaki bir dağ köyünde doğdu. Asıl adı Enis Avni' dir. Önceleri Enis Avni, sonraları ise, Aka Gündüz adıyla eserler verdi. İlk tahsilini Serezde İncili Mektebde ve Selanik' deki Şemsi Hoca Mektebinde tamamladı. Bir müddet Selanik Askeri Rüşdiyesine devam ettiyse de 1896 Yunan Harbi esnasında Eğrikapı Rüşdiyesine nakledildi. Daha sonra İstanbula gelerek Mekteb-i Sultanisinin idadi kısmı, Edirne Askeri İdadisi ve Kuleli Askeri İdadisinde okudu. Hastalığı sebebiyle Harbiyenin ikinci sınıfından ayrıldı. Parise giderek bir müddet Güzel Sanatlar Okulu ve Hukuk Fakültesine devam etti. Ancak hiç birini bitiremeden üç yıl sonra geri döndü. 1910 yılında Selanike sürgün edildi. Adanadaki Ermeni olayları üzerine oraya tayin olunan Bahriye Nazırı Cemal Paşanın maiyetinde on dört ay Vilayet Meclisi İdare Başkatibi olarak çalıştı. Aka Gündüz, 31 Mart Vakası üzerine gönüllü yazıldığı Hareket Ordusuyla İstanbula geldi. İşgal kuvvetleri tarafından Malta' ya sürüldü. Ankara Hükumetinin teşebbüsüyle yurda döndü. Cumhuriyetten sonra 1932 - 46 yılları arasında milletvekili oldu ve Kasım 1958' de Ankarada öldü.
1920 yılında Alay Dergisini çıkardı. Çocuk Bahçesi ve Genç Kalemler dergilerinde çıkan yazılarıyla dikkati çekti. Sade dil görüşüne bağlı olup Milli Edebiyat akımı içinde yer almıştır.
Eserlerinde millet sevgisinin neticesi olarak geniş halk zümreleri ile bunların ızdırabları işlenmiştir. Cümleleri ateşli ve kısadır. Eserleri hayat tecrübesini verir. Yetmişe yakın eseri vardır.
Romanları,
Aşkın Temizi (1937), Aysel (1932),
Bebek (1941), Ben Öldürmedim (1933), Bir Kızın Masalı (1954),
Bir Şoförün Gizli Defteri (1943),
Çapkın Kız (1930), Çapraz Delikanlı (1938),
Dikmen Yıldızı (1927),
Eğer Aşk... (1946),
Giderayak (1939),
İki Süngü Arasında (1929),
Kokain (1935),
Mezar Kazıcılar (1939),
Odun Kokusu (1928), Onların Romanı (1933),
Sansaros (1946),
Tank-Tango (1928),
Üç Kızın Hikayesi (roman, 1933), Üvey Ana (1935),
Yaldız (1930), Yayla Kızı (1940),
Zekeriya Sofrası (1938),
Hikayeleri,
Hayattan Hikayeler (1928),
Kurbağacık (1919),
Sarı Zeybek (1936),
Türk Kalbi (1911), Türkün Kitabı (1911),
Şiirleri,
Bozgun (1913).
